IBD en chirurgie
Er kunnen verschillende redenen zijn waarom er een operatie nodig is bij inflammatoire darmziekten. We proberen met medicijnen operaties zoveel mogelijk te voorkomen.
Ten eerste omdat operaties risico’s met zich meebrengen. Ten tweede omdat we willen proberen zoveel mogelijk (goed-functionerende) darm intact te houden. Als gedacht wordt aan een operatie, wordt dit in het multidisciplinaire IBD-behandelteam besproken.
Ontsteking
Er zijn de afgelopen jaren veel medicijnen ontwikkeld om de ontstekingen op verschillende manieren te onderdrukken. Toch krijgen ze helaas niet áltijd de ziekte voldoende onder controle en blijven patiënten soms toch opvlammingen houden. Ook kunnen de medicijnen veel bijwerkingen geven. Als de verschillende medicijnen niet (voldoende) helpen, kan een operatie nodig zijn.
- Bij de ziekte van Crohn kan deze operatie soms beperkt blijven tot het verwijderen van een klein deel van het laatste stuk van de dunne darm (ileocoecaal resectie).
- Bij colitis ulcerosa betekent dit vaak dat de hele dikke darm verwijderd moet worden. Bij sommige operaties is het verstandig of noodzakelijk om een (tijdelijke) stoma aan te leggen. Dit kan soms met een tweede operatie weer worden opgeheven worden.
Als er sprake is van een eventuele operatie, dan bespreken de MDL-arts, chirurg en eventueel een stomaverpleegkundige dat met u. Samen maakt u de beslissing welke operatie voor u het beste is.
Littekens
Vooral bij de ziekte van Crohn kan de darmontsteking uiteindelijk leiden tot littekens in een deel van de darm (‘verlittekening’). Vooral in het gebied van de overgang van de dunne naar de dikke darm kunnen vernauwingen ontstaan door de verlittekening. Ontstekingsremmende medicijnen hebben hier weinig effect op. Soms geven deze vernauwingen geen klachten.
Als er wel klachten ontstaan, krijgen patiënten last van misselijkheid, overgeven, uitblijven van ontlasting of juist diarree. Deze verlittekende vernauwingen kunnen tijdens een colonoscopie worden opgerekt met een ballon. Als dit oprekken te weinig effect heeft of als de vernauwing een acute afsluiting geeft, kan een operatie nodig zijn.
Fistels
Fistels bij de ziekte van Crohn kunnen problemen geven. Er kunnen abcessen (ontstekingsholtes) ontstaan doordat het fistelkanaaltje verstopt raakt of doordat er pus of bloed uit de fistelkanaaltjes komt. De chirurg zal dan zorgen voor een goede afvoer. Bijvoorbeeld door het abces open te maken of door de afvloed van pus of bloed te verbeteren door een zogeheten setonse drain te plaatsen. Heel zelden is een grotere operatie nodig.
Darmkanker
Patiënten met de ziekte van Crohn (in de dikke darm) en colitis ulcerosa hebben een iets verhoogd risico op het ontwikkelen van dikke darmkanker. Het risico hangt af van onder andere uitbreiding van de ziekte en het voorkomen van darmkanker in de familie.
Vanwege het iets verhoogde risico krijgen patiënten met een inflammatoire darmziekte van de dikke darm na een paar jaar een colonoscopie. Dit onderzoek wordt om de 3 tot 5 jaar herhaald, soms vaker afhankelijk van de persoonlijke situatie. Wanneer er dikke darmkanker wordt gevonden, kan dit soms verwijderd worden via een endoscopische ingreep. Soms is het echter beter om de te opereren.
Samen met uw chirurg en MDL-arts maakt u de beslissing of een deel van de dikke darm verwijderd moet worden (hemicolectomie), of de gehele dikke darm ((sub-)totale colectomie).