Allergie
Allergie is een overgevoeligheidsreactie van het afweersysteem van het lichaam op onschadelijke stoffen, zoals stuifmeel, huidschilfers van dieren, huisstofmijt en schimmels. Deze stoffen, die altijd een soort eiwit bevatten, worden allergenen genoemd. Allergie voor deze stoffen geeft klachten van neusverstopping, niezen, snotteren, tranende ogen en jeuk aan ogen, neus en keel. Neusklachten als gevolg van irriterende (chemische) stoffen, zoals tabaksrook of verflucht, worden niet veroorzaakt door allergie. Iedereen kan in meer of mindere mate last hebben van deze stoffen. Als een allergie niet wordt behandeld is de kans aanwezig dat er allergisch astma ontstaat.
Wat zijn de belangrijkste allergenen?
Huisstofmijt is een net niet voor het blote oog zichtbaar, op zich onschadelijk, spinachtige dat in alle Nederlandse huizen voorkomt. Huisstofmijten komen het hele jaar voor, maar hun aantal neemt in de herfst toe. Naast bloeiend gras veroorzaken ook bloeiende bomen, zoals wilgen en elzen, pollenallergieën. De kat tenslotte is de meest allergene vertegenwoordiger van overgevoeligheid voor huisdieren. Ook honden en paarden zijn op dat punt berucht. Dierlijke producten, zoals huidschilfers van katten, honden en knaagdieren, kunnen eveneens allergische klachten veroorzaken.
Welke klachten worden veroorzaakt door allergie?
Mensen die last hebben van allergische neusklachten hebben vaak last van waterige loopneus, niezen en soms ook jeukende, tranende ogen en/of neusverstopping.
Astmapatiënten kunnen naast deze klachten van de neus ook last hebben van benauwdheid en een piepende ademhaling.
Wat gebeurt er bij een allergie-aanval?
Als een allergeen (bijvoorbeeld stuifmeelkorrels van gras) in de neus terechtkomt, ontstaat een reactie van het neusslijmvlies (de bekleding van de neus). Het afweersysteem van de neus reageert abnormaal op het allergeen waarvoor men overgevoelig is. Het allergeen bindt zich aan antistoffen (zoals Immuunglobuline E) die aan cellen in het neusslijmvlies gebonden zijn. De binding van allergeen aan deze antistoffen stimuleert de cel waardoor bepaalde stoffen vrijkomen, zoals histamine. Deze stoffen verwijden kleine bloedvaatjes en dit geeft verschijnselen van allergie, zoals een jeukende neus, niezen en neusverstopping. Men noemt dit allergische rhinitis.
Hoe onderzoekt de KNO-arts of u allergisch bent en waarvoor?
De KNO-arts stelt vragen om aanwijzingen te vinden of en waarvoor u allergisch bent. Ook zal de KNO-arts het KNO-gebied onderzoeken op afwijkingen passende bij allergie. Zie ook de algemene tekst over het KNO-onderzoek. Om precies uit te zoeken op welke stoffen u reageert, wordt een huidtest gedaan, waarbij een aantal prikjes met allergenen in de huid wordt gegeven. Ook kan via een bloedmonster bepaald worden of men allergisch is en zo ja, voor welke stoffen. Het duurt meestal enige tijd voor de uitslag van dit onderzoek bekend is.
Mochten er twijfels bestaan over een bepaalde stof, dan kan dit eventueel verder worden uitgezocht door de stof direct in de neus te spuiten en te meten welke reactie er optreedt. Dit is een tijdrovend onderzoek, dat meestal niet nodig is.
Wat is de behandeling van allergie?
Bij de behandeling van allergie is het zeer belangrijk dat contact met het allergeen zo veel mogelijk wordt vermeden. Dit is soms gemakkelijker gezegd dan gedaan. Daarbij schrijft de KNO-arts vaak medicatie voor. Medicijnen tegen allergie worden verdeeld in beschermende middelen, die continu gebruikt moeten worden en medicijnen die gebruikt worden als er reeds klachten van allergie zijn. De beschermende middelen zijn meestal corticosteroïd-bevattende neussprays. Vooral bij klachten van neusverstopping helpen deze medicijnen het best. Antihistaminica helpen snel als er al klachten zijn. Deze medicijnen kunnen gegeven worden als tablet, als neusspray of als oogdruppels/zalf.
Hyposensibilisatie, een prikkuur met allergeen, wordt voornamelijk toegepast bij allergie voor pollen; soms ook voor huisstofmijt en katten. Hyposensibilisatie vergt 3 tot 5 jaar waarbij meestal 1 keer per 4 tot 6 weken een prik moet worden gegeven. Hyposensibilisatie vermindert de gevoeligheid voor het betreffende allergeen, waardoor de allergische reactie minder hevig wordt.
Desensibilisatie is een effectieve behandeling voor bepaalde allergieën. Het vermindert de gevoeligheid voor het betreffende allergeen, waardoor de allergische reactie minder hevig wordt. De KNO-arts behandelt voornamelijk allergieën voor boom- en graspollen en huisstofmijt. Desensibilisatie kan op twee verschillende manieren worden uitgevoerd. Een dagelijkse tablet onder de tong (sublinguale techniek) of middels injecties (subcutane techniek). Het bestrijdt de oorzaak van de allergie en niet alleen de symptomen, zoals het geval is bij gebruik van de andere medicijnen.