Zorgpad
Pijn op de borst (Angina pectoris)
Gelukkig wordt niet alle pijn op de borst veroorzaakt door een ziekte van het hart. Pijn op de borst kan verschillende oorzaken hebben, zoals maagzuur, slokdarmkrampen of bijvoorbeeld spierpijn.
Als de pijn wordt veroorzaakt door door een ziekte van het hart spreken we van Angina Pectoris.
De pijn treedt op als de hartspier te weinig zuurstof krijgt. Vaak merkt u dit in in het begin alleen als het hart harder moet werken, zoals bij inspanning.
In het filmpje hieronder van de Hartstichting wordt precies uitgelegd wat Angina Pectoris is.
Symptomen
Symptomen
Download nu de Behandelpad app
Deze gratis app bevat handige informatie over onderzoeken, behandelingen, afdelingen en hulpverleners waar u mee te maken krijgt.
Klik op het onderstaande logo voor de betreffende appstore:
Waaraan kunt u Angina Pectoris herkennen?
- Een beklemmende of drukkende pijn op de borst. De pijn kan een benauwd gevoel geven, alsof er een knellende band om de borst zit.
- De pijn straalt soms uit naar armen, hals, kaak, rug of maagstreek en kan samengaan met zweten of misselijkheid.
- Een aanval trekt meestal weg in rust of na het innemen van speciale medicijnen (tabletje of spray onder de tong).
- De klachten kunnen ook minder duidelijk zijn. Dit komt vaker voor bij ouderen, vrouwen en mensen met diabetes (suikerziekte).
Wanneer heeft u deze klachten?
In het begin ontstaan de klachten vooral als het hart zich harder moet inspannen dan normaal. Dit komt omdat het hart dan meer zuurstof nodig heeft, zoals bij:
- lichamelijke inspanning of sport
- heftige emoties
- na het eten van een zware maaltijd
- de plotselinge overgang van een warme naar een koude omgeving.
Onderzoek
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Pijn op de borst kan worden veroorzaakt door een ziekte van het hart, maar er kunnen ook andere oorzaken zijn zoals brandend maagzuur, slokdarmkrampen, spierpijn, of bijvoorbeeld een longontsteking. Het is daarom belangrijk om goed te onderzoeken wat nu precies de oorzaak is.
Als eerste probeert de cardioloog samen met u om de klachten zo goed mogelijk vast te stellen. Tijdens dit gesprek krijgt u veel vragen. Probeert u zich daar van te voren alvast op voor te bereiden. bijvoorbeeld door een dagboekje bij te houden met uw klachten.
De arts vraagt bijvoorbeeld:
- de pijnklachten zo goed mogelijk te omschrijven
- wanneer de klachten optreden
- hoe vaak de klachten optreden
- hoe lang de klachten aanhouden
- of er hart- en vaatziekten in de familie voorkomen.
Daarna kan de arts verschillende onderzoeken doen. Niet iedereen krijgt dezelfde onderzoeken. Ook de volgorde kan anders zijn. Dit is afhankelijk van uw persoonlijke situatie. De mogelijke onderzoeken zijn:
Hartfilmpje (ECG)
Een hartfilmpje ofwel ECG is een grafische weergave van de elektrische activiteit in de hartspier. De letters ECG staan voor ElektroCardioGram. Een ECG registreert de elektrische prikkel die de spiercellen in het hart laat samentrekken. De meeste hartziekten hebben gevolgen voor het prikkelgeleidingssysteem en laten daarom sporen na op een ECG.
Een ECG geeft dus veel informatie over hartziekten en wordt gebruikt om een eerste aanwijzing te krijgen over wat er aan de hand is met het hart. We kunnen uit een ECG bijvoorbeeld afleiden of u ritmestoornissen, geleidingsstoornissen of een (dreigend) hartinfarct heeft. Het onderzoek duurt maar een paar minuten.
De elektroden worden met plakkertjes op de borstkas bevestigd. De arts krijgt de uitslag in een grafiek op papier.
Het doet geen pijn
Het maken van een hartfilmpje is een eenvoudig onderzoek zonder risico’s. U krijgt een aantal plakkers op uw lichaam. Het duurt een paar minuten en doet geen pijn.
Een eerste indruk
Een hartfilmpje geeft alleen een eerste indruk. Als uit het hartfilmpje blijkt dat er mogelijk iets aan de hand is met uw hart, dan is er meestal verder onderzoek nodig.Fietstest (fietsergometrie)
Dit is een onderzoek waarbij we kijken hoe het hart functioneert tijdens inspanning. Bij een hartfilmpje in rust zijn afwijkingen niet altijd te zien. Bij inspanning moet het hart harder werken. Het hart heeft daarbij meer behoefte aan energie en zuurstof. Daardoor worden afwijkingen beter zichtbaar.
Een inspanningstest kan worden uitgevoerd om:- Het lichamelijk inspanningsvermogen te bepalen;
- De oorzaak van klachten in de borststreek te achterhalen;
- Ritmestoornissen te beoordelen;
- Het resultaat van een dotterbehandeling of bypassoperatie te controleren. U krijgt een paar elektroden met plakkertjes op uw rug en borst. Deze registreren uw hartritme. Tijdens het onderzoek wordt ook uw bloeddruk gemeten.
Een inspanningstest wordt meestal op de fiets (hometrainer) gedaan. De laborant vraagt u te starten met fietsen. De belasting wordt daarbij langzaam opgevoerd. Het onderzoek duurt ongeveer 20 minuten. De hartfunctielaborant en arts vergelijkt de opnames van de hartfilmpjes tijdens inspanning met de opnames in rust. Zo kunnen zij de oorzaak van de klachten vinden. De arts bespreekt de uitslag met u.
Er is geen voorbereiding voor nodig. Wel is het verstandig om voor de fietstest iets te eten.Klik hier voor meer informatie over de fietstest in de folder.
Echo-onderzoek van het hart (Echo-dopplercardiogram)
Bij dit onderzoek brengen we uw hart in beeld met behulp van geluidsgolven. U krijgt een aantal plakkers op uw borst. Met het echoapparaatje kijkt de laborant vervolgens tussen de ribben door naar uw hart. Het echoapparaatje verzendt en ontvangt de geluidsgolven die worden vertaalt naar beelden op een monitor. Sommige weefsels en structuren laten meer geluidsgolven door dan andere weefsels. Hierdoor zijn er verschillende tinten zwart, wit en grijs op het scherm te zien.
Doppler
De dopplertechniek wordt gebruikt om de stroomsnelheid van uw bloed te meten. De bloedlichaampjes weerkaatsen de geluidsgolven en afhankelijk van de stroomsnelheid wordt dit in een hoger of lager geluid omgezet. Uit de toonhoogte wordt de snelheid en de richting van de bloedstroom afgeleid. Deze geluiden maken dus deel uit van het gehele onderzoek.
Het onderzoek geeft veel informatie over de anatomie van het hart, de pompfunctie, de werking van de hartkleppen en zelfs over de doorbloeding van het hart. Het onderzoek doet geen pijn en duurt ongeveer 10 tot 30 minuten.Klik hier voor meer informatie over het doppler onderzoek in de folder.
CT-scan van het hart
De CT-scan van het hart wordt vooral gebruikt om afwijkingen aan de kransslagaderen aan te tonen of uit te sluiten. Bij een aantal patiënten wordt daarmee een hartkatheterisatie overbodig. De CT-scan van het hart is een patiëntvriendelijk onderzoek. Er hoeven geen katheters in het lichaam te worden ingebracht via de lies of pols. Dit gebeurt wel bij een hartkatheterisatie. Hieronder ziet u een CT-scan van een gezond hart.
Hartkatheterisatie
Als u pijn op de borst heeft of als u een hartinfarct heeft gehad, kan er onderzoek worden gedaan naar uw hart en naar de kransslagaders. Dit zijn de slagaders rondom uw hart. Dit onderzoek wordt een hartkatheterisatie genoemd.
Met een hartkatheterisatie kan de cardioloog:- Onderzoeken of er vernauwingen of verstoppingen zijn in de kransslagaders;
- De pompwerking van het hart meten;
- De werking van de hartkleppen beoordelen;
- De bloeddruk in het hart en de longen meten.
Verloop van het onderzoek
Onder plaatselijke verdoving schuift de cardioloog een buisje in de slagader van uw lies of arm. Via dit buisje worden verschillende dunne slangetjes (katheters) naar uw hart geschoven. Via de katheters wordt contrastvloeistof in uw hart of in de kransslagaders gespoten. Hiermee wordt de hartkamer of worden de kransslagaders in beeld gebracht.
Tijdens het inspuiten van de contrastvloeistof wordt een film gemaakt van de beelden die op de monitor te zien zijn. Om uw hart en de kransslagaders goed van alle kanten te kunnen bekijken, verandert de apparatuur die boven u hangt steeds van positie.
Afbeelding: De hartkatheterisatiekamer.Bekijk hieronder het filmpje van de Hartstichting over de hartkatheterisatie.Behandelmogelijkheden
Behandelmogelijkheden bij angina pectoris
Leefstijl aanpassen
Angina pectoris kan worden veroorzaakt door een vernauwing in de kransslagaders. Dit zijn de aderen rondom uw hart. De aderen raken vernauwd door een ongezonde leefstijl zoals roken en te vet eten. Door deze leefstijl te veranderen kan de vernauwing weer verdwijnen of verminderen. Als de vernauwing in de kransslagaders nog niet zo erg is, bestaat de behandeling daarom in eerste instantie uit het aanleren van een gezondere leefstijl:
- niet roken
- voldoende bewegen
- gezond eten met weinig zout en weinig verzadigd vet
De hartrevalidatie-verpleegkundige kan u hiermee helpen. Ook vindt u veel tips op de website van de Hartstichting.
MedicijnenAls aanpassen van de leefstijl niet (meer) voldoende helpt, kunnen medicijnen een oplossing zijn. Er zijn medicijnen die de behoefte aan zuurstof van het hart verlagen. Ook voorkomen of verlichten ze de pijn. Andere medicijnen zorgen ervoor dat de vernauwingen in de kransslagaders niet erger worden. De arts bepaalt per persoon welke medicijnen nodig zijn. De meest gebruikte medicijnen zijn:
- nitraten: snel wijder maken van de bloedvaten. Hierdoor krijgt de hartspier meer zuurstof
- bètablokkers: verlagen de bloeddruk en verminderen de behoefte aan zuurstof van het hart
- calciumblokkers: verminderen de behoefte aan zuurstof van het hart of maken de bloedvaten wijder
- antistollingsmiddelen: verminderen de kans op het ontstaan van stolsels in het bloed
- cholesterolverlagers: verlagen het cholesterolgehalte en beschermen de vaatwand
Andere behandelingen
Soms zijn een gezonde leefstijl en medicijnen niet voldoende. Dan is het nodig om de vernauwing(en) in de kransslagaders op te heffen. Dit kan op 2 manieren:
- dotter- en stentbehandeling
- bypass- of omleidingsoperatie
Hieronder leest u meer hierover.
Behandeling
Dotter- of stentbehandeling
De kransslagaders zorgen voor de toevoer van bloed aan het hart. Als deze aders vernauwd zijn, krijgt het hart niet genoeg zuurstof. Een dotter- of stentbehandeling heft de vernauwing op.
Ballonnetje
Bij een dotterbehandeling wordt de ader opgerekt met een soort ballonnetje. Daardoor wordt de ader weer wijder en kan er weer voldoende bloed doorheen stromen. Meestal wordt er ook een stent geplaatst. Een stent is een soort veertje, zoals die in een balpen, dat de vaatwand ondersteunt. De stent voorkomt dat het bloedvat weer terugveert na de behandeling.
In de folder leest u meer over deze behandeling.
Op het filmpje van de Hartstichting ziet u hoe deze behandeling wordt uitgevoerd.:
Bypass
Bypass-operatie
Een bypass- of omleidingsoperatie is een behandeling bij ernstige vernauwingen in de kransslagaders van het hart. De kransslagaders zijn de bloedvaten die de hartspier van bloed voorzien. Als deze ernstig vernauwd zijn, krijgt het hart niet genoeg zuurstof en voedingsstoffen.
Bij een bypassoperatie wordt een omleiding (bypass) gemaakt langs de vernauwing. Dat gebeurt met een (slag)ader uit het eigen lichaam (bijvoorbeeld het been) die de patiënt kan missen. De vernauwing in de kransslagader blijft bestaan. Maar voortaan kan er via de omleiding weer voldoende bloed naar de hartspier stromen.
In het Albert Schweitzer ziekenhuis worden geen by-passoperaties gedaan. Hiervoor wordt u dus verwezen naar een ander ziekenhuis. De afdeling Cardiologie werkt nauw samen met het Erasmus MC in Rotterdam en het Amphia ziekenhuis in Breda. Als u wordt verwezen voor een bypass operatie ontvangt u uitgebreide informatie en voorlichting van het ziekenhuis waar u geopereerd wordt.
Bekijk hier het filmpje van de Hartstichting over de bypass-operatie:
Hartrevalidatie
Hartrevalidatie
Als u een hartprobleem heeft (gehad), is dat vaak ingrijpend voor u en uw familie. Er is tijd nodig om te beseffen wat er gebeurd is en de vragen komen vaak pas later.
Vragen als “wat is er nu precies aan de hand, wat kan ik nog, wat mag ik nog en hoe voorkom ik dat ik dit weer krijg?”
Het hartrevalidatieprogramma is bedoeld voor patiënten die opgenomen zijn (geweest) voor een hartaandoening. Bij de polikliniek hartrevalidatie is ook veel aandacht voor partners of andere familieleden van hartpatiënten.Hartrevalidatie bestaat uit:
- Voorlichting
- Begeleiding
- Fysiotherapie
Het doel van de hartrevalidatie is dat u zo snel mogelijk weer zo goed mogelijk functioneert en op een verantwoorde manier leert omgaan met uw aandoening.
Kijk hier voor meer informatie over de Hartrevalidatie.
Lees hier de folder over Hartrevalidatie.
Of bel de hartrevalidatieverpleegkundige: (078) 654 10 95
Verder leven
Verder leven met Angina Pectoris
Het is natuurlijk enorm schrikken als u hoort dat u een hartaandoening heeft. Er volgt een drukke tijd met onderzoeken en behandelingen. Vaak komen daarna de vragen pas. Wat is er eigenlijk allemaal gebeurd? Wat kan ik nog en wat mag ik nog? Met wie kan ik hierover praten?
Dan kan het prettig zijn om eens te praten met andere mensen die hetzelfde hebben meemaakt.
Gelukkig zijn er mensen die graag delen hoe zij in het leven staan. Hoe zij omgaan met ziekte, zorg en hun omgeving. Off- en online. U vindt hen via de Harteraad. Dit is de patiëntenvereniging voor Hart- en vaatziekten.Op de website van de Harteraad vindt u ook veel informatie over aandoeningen, onderzoeken en behandelingen en leest u over de laatste ontwikkelingen.
U kunt ook bellen met de Hartraad: tel: 088 11 11 600
De afdeling Cardiologie van het Albert Schweitzer ziekenhuis organiseert samen met de Harteraad regelmatig een Hart&Vaatcafé.
In het Hart&Vaatcafé geven specialisten u actuele informatie over hart- en vaataandoeningen en de nieuwste ontwikkelingen daarbij. Ook ontmoet u er andere patiënten en hun familie en bespreekt u ervaringen en tips met elkaar. Bij ieder Hart&Vaatcafé staat een thema centraal.
Kijk in de agenda voor een actueel overzicht van de data waarop er een café is.