Zorgpad
Hartspierziekten (cardiomyopathie)
Cardiomyopathie is een aandoening van de hartspier. Het hart kan minder goed samentrekken of ontspannen. Dan pompt het bloed minder goed rond. Cardiomyopathie is een chronische ziekte.
Er zijn verschillende soorten hartspierziekten:
- De hartspier is verdikt
- De hartspier is verslapt
- De hartspier is verstijft
- De hartspier is gedeeltelijk verlamd
- De hartspier in onontwikkeld
Oorzaken
Een hartspierziekte is soms erfelijk. Het is dan een aangeboren afwijking. Dit kan worden onderzocht met bijvoorbeeld DNA-onderzoek.
Een hartspierziekte kan ook ontstaan als het hart lang achter elkaar belast wordt door een van of meerdere van onderstaande oorzaken:
- Ontsteking van de hartspier (myocarditis).
- Langdurige hoge bloeddruk of hartritmestoornissen.
- Vernauwde kransslagaders
- Hartklepziekte
- Diabetes
- Problemen met de schildklier of stofwisseling.
- Lang gebruik van alcohol of drugs.
- Bestraling of chemotherapie.
Symptomen
Welke klachten en symptomen u ervaart kan heel verschillend zijn. Ook kunnen de klachten de ene keer erger zijn dan de andere keer. Gelukkig ervaren niet alle patiënten al onderstaande klachten:
- Kortademig
- Vermoeid
- Vocht vasthouden
- Onregelmatige of te snelle hartslag
- Pijn op de borst
- Duizeligheid of flauwvallen
Onderzoek en diagnose
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Download nu de Behandelpad app
Deze gratis app bevat handige informatie over onderzoeken, behandelingen, afdelingen en hulpverleners waar u mee te maken krijgt.
Klik op het onderstaande logo voor de betreffende appstore:
Na een uitgebreid onderzoek waarbij de cardioloog u veel vragen stelt, naar uw hart luistert en uw bloeddruk meet, zal de arts in eerste instantie een bloedonderzoek en een röntgenfoto laten maken.
Daarnaast kan de arts de volgende onderzoeken doen:
Hartfilmpje
Bij een hartfilmpje (Ook wel ECG genoemd) worden de elektrische signalen die het hart afgeeft, in een grafiek weergegeven.
Een hartfilmpje geeft een indruk of het hart goed werkt. De cardioloog kan van de grafiek aflezen hoe het hartritme is. Ook is het soms mogelijk om van de grafiek af te lezen of u ooit een hartinfarct heeft doorgemaakt. Verder geeft de grafiek informatie over de grootte van het hart en hoeveel zuurstof het hart krijgt.
Het maken van een hartfilmpje is een eenvoudig onderzoek zonder risico’s. Het duurt slechts enkele minuten en doet geen pijn. U krijgt hiervoor een aantal elektroden op de huid geplakt. Die elektroden kunnen het elektrische signaal van het hart opvangen. Ze worden met het ECG-apparaat verbonden. Het ECG-apparaat geeft de elektrische activiteit van het hart in een grafiek weer. De elektroden worden met plakkertjes op de borstkas bevestigd.
De elektroden worden met plakkertjes op de borstkas bevestigd. De arts krijgt de uitslag in een grafiek op papier.
De arts krijgt de uitslag in een grafiek op papier. Een hartfilmpje geeft alleen een eerste indruk. Als uit het hartfilmpje blijkt dat er mogelijk iets aan de hand is met uw hart is er meestal verder onderzoek nodig.
Echocardiogram
Bij een echo-onderzoek van het hart (echo-dopplercariogram) wordt u hart in beeld gebracht met behulp van geluidsgolven.
De echolaborant van de Hartfunctieafdeling plakt een aantal elektroden met plakkertjes op uw borst . Deze meten de elektrische signalen die uw hart uitzendt. Met het echoapparaatje kijkt de laborant vervolgens tussen de ribben door naar het hart. Het echoapparaatje verzendt en ontvangt de geluidsgolven die worden vertaalt naar beelden op een monitor. Sommige weefsels en structuren laten meer geluidsgolven door dan andere weefsels. Hierdoor zijn er verschillende tinten zwart, wit en grijs op het scherm te zien.
Doppler
De dopplertechniek wordt gebruikt om de stroomsnelheid van uw bloed te meten. De bloedlichaampjes weerkaatsen de geluidsgolven en afhankelijk van de stroomsnelheid wordt dit in een hoger of lager geluid omgezet.Uit de toonhoogte wordt de snelheid en de richting van de bloedstroom afgeleid. Deze geluiden maken dus deel uit van het gehele onderzoek. Het onderzoek geeft veel informatie over de anatomie van het hart, de pompfunctie, de werking van de hartkleppen en zelfs over de doorbloeding van het hart.
Het onderzoek is niet pijnlijk en duurt ongeveer 10 tot 30 minuten. Meer informatie over dit onderzoek leest u in de folder.
Eventuele aanvullende onderzoeken kunnen zijn:
Holteronderzoek (24 of 48 uur registreren van het hartritme)
Een holter is een dagregistratie van uw hartritme. Door gedurende een langere tijd uw hartritme te registreren kunnen bepaalde afwijkingen opgespoord worden, die op een ‘gewone’ ECG (hartfilmpje) niet zichtbaar zijn. We plakken vijf elektroden op uw borst. Deze elektroden worden verbonden met een recorder, die u bij u 24 uur draagt. Via deze recorder wordt uw hartslag geregistreerd. U krijgt een dagboekje mee, waarin u uw activiteiten beschrijft met de eventueel daarbij optredende klachten. Meer informatie over dit onderzoek leest u in de folder.
Fietstest (ergometrie)
Dit is een onderzoek waarbij door middel van elektrische registratie (hartfilmpje) gekeken wordt hoe het hart functioneert tijdens inspanning. Bij een hartfilmpje in rust zijn afwijkingen niet altijd te zien. Bij inspanning moet het hart harder werken. Het hart heeft daarbij meer behoefte aan energie en zuurstof. Daardoor worden afwijkingen beter zichtbaar.
Dit onderzoek wordt door een hartfunctie verpleegkundige uitgevoerd op de Hartfunctieafdeling van de polikliniek Cardiologie.
De hartfunctielaborant en arts vergelijkt de opnames van de hartfilmpjes tijdens inspanning met de opnames in rust. Zo kunnen zij de oorzaak van de klachten vinden.
Verloop van het onderzoek
U krijgt een paar elektroden met plakkertjes op uw rug en borst. Deze registreren uw hartritme. Tijdens het onderzoek wordt ook uw bloeddruk gemeten. Een inspanningstest wordt meestal op de fiets (hometrainer) gedaan. De laborant vraagt u te starten met fietsen. De belasting wordt daarbij langzaam opgevoerd. Het onderzoek duurt ongeveer 20 minuten.De arts bespreekt de uitslag met u. Er is geen voorbereiding voor nodig. Wel is het verstandig om wat gegeten te hebben voordat u de fietstest ondergaat. Meer informatie over dit onderzoek leest u in de folder.
Echocardiogram
Bij een echo-onderzoek van het hart (echo-dopplercariogram) wordt u hart in beeld gebracht met behulp van geluidsgolven.
De echolaborant van de Hartfunctieafdeling plakt een aantal elektroden met plakkertjes op uw borst . Deze meten de elektrische signalen die uw hart uitzendt. Met het echoapparaatje kijkt de laborant vervolgens tussen de ribben door naar het hart. Het echoapparaatje verzendt en ontvangt de geluidsgolven die worden vertaalt naar beelden op een monitor. Sommige weefsels en structuren laten meer geluidsgolven door dan andere weefsels. Hierdoor zijn er verschillende tinten zwart, wit en grijs op het scherm te zien.
Doppler
De dopplertechniek wordt gebruikt om de stroomsnelheid van uw bloed te meten. De bloedlichaampjes weerkaatsen de geluidsgolven en afhankelijk van de stroomsnelheid wordt dit in een hoger of lager geluid omgezet.Uit de toonhoogte wordt de snelheid en de richting van de bloedstroom afgeleid. Deze geluiden maken dus deel uit van het gehele onderzoek. Het onderzoek geeft veel informatie over de anatomie van het hart, de pompfunctie, de werking van de hartkleppen en zelfs over de doorbloeding van het hart.
Het onderzoek is niet pijnlijk en duurt ongeveer 10 tot 30 minuten. Meer informatie over dit onderzoek leest u in de folder.
Hartkatheterisatie
Als u pijn op de borst heeft of als u een hartinfarct heeft gehad kan er onderzoek worden gedaan naar uw hart en naar de kransslagaders. (Dit zijn de slagaders rondom uw hart). Dit onderzoek wordt een hartkatheterisatie genoemd.
Met een hartkatheterisatie kan de cardioloog:
- onderzoeken of er vernauwingen of verstoppingen zijn in de kransslagaders,
- de pompwerking van het hart te meten.
- de werking van de hartkleppen te beoordelen
- de bloeddruk in het hart en de longen te meten.
Verloop van het onderzoek
Onder plaatselijke verdoving schuift de cardioloog een buisje in de slagader van uw lies of arm. Via dit buisje worden verschillende dunne slangetjes (katheters) naar uw hart geschoven.
Via de katheters wordt contrastvloeistof in uw hart of in de kransslagaders gespoten. Hiermee wordt de hartkamer of worden de kransslagaders in beeld gebracht.
Tijdens het inspuiten van de contrastvloeistof wordt een film gemaakt van de beelden die op de monitor te zien zijn. Om uw hart en de kransslagaders goed van alle kanten te kunnen bekijken, verandert de apparatuur die boven u hangt steeds van positie.
Afbeelding: De hartkatheterisatiekamer.
Folder en filmpje
Meer informatie over dit onderzoek leest u in de folder Hartkatheterisatie.
MRI van het hart
Bij dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van een magnetisch veld en radiogolven. Er komt dus geen röntgenstraling aan te pas. Met een MRI kan bijvoorbeeld heel gedetailleerd de structuur van het hartspierweefsel in beeld gebracht worden, zonder dat daarvoor een operatie nodig is.
Met een contrastmiddel kan zelfs littekenweefsel nauwkeurig in beeld worden gebracht dat ontstaan is door bijvoorbeeld een hartinfarct, een ontsteking of stapelingsziekte.
Daarnaast kan ook de hartfunctie of een mogelijke afwijking aan de hartkleppen onderzocht worden.- De meest voorkomende redenen om een MRI onderzoek te doen zijn:
- Hartfalen, al dan niet met bekende oorzaak.
- Aantonen/uitsluiten vitaal hartspierweefsel na een hartinfarct.
- Aantonen/uitsluiten doorbloedingsstoornissen van het hartspierweefsel.
- Aangeboren hartafwijkingen.
CT-scan van het hart
De CT-scan van het hart wordt vooral gebruikt om afwijkingen aan de kransslagaderen aan te tonen of uit te sluiten. Bij een aantal patiënten wordt daarmee een hartkatheterisatie overbodig.
De CT-scan van het hart is een patiëntvriendelijk onderzoek. Er hoeven geen katheters in het lichaam te worden ingebracht via de lies of pols. Dit gebeurt wel bij een hartkatheterisatie.Behandelingen
Welke behandelingen zijn er mogelijk?
De behandeling is deels afhankelijk van welk soort hartspierziekte u heeft. Een hartspierziekte is niet te genezen. De behandeling is dus gericht op het verminderen van de klachten en te voorkomen dat ze erger worden.
Dit gebeurt vaak met medicijnen:- Bloeddrukverlagers
- Antistollingsmedicijnen
- Medicijnen voor het hartritme
Bij een hartspierziekte spelen vaak andere hartaandoeningen een rol. Ze kunnen de oorzaak of juist het gevolg zijn van de hartspierziekte:
Vernauwde kransslagaders
Als de oorzaak van uw aandoening vernauwde kransslagaders zijn, kan een dotterbehandeling en/of een bypass operatie worden overwogen. Hier vindt u meer informatie over onderzoeken en behandelingen bij vernauwde kransslagaders.
Hartklepafwijking
Als oorzaak of gevolg van de hartspierziekte een hartklep afwijking is, kan soms een hartklep operatie worden gedaan. Hier vindt u meer informatie over onderzoeken en behandelmogelijkheden bij een hartklep afwijking.
Hartfalen
Ook kunt u als gevolg van de hartspierziekte last krijgen van hartfalen. Hier vindt u meer informatie over onderzoeken en behandelingen bij hartfalen.
Hartritmestoornis
Als een hartritmestoornis een rol speelt bij uw hartspierziekte kan soms ook een pacemaker of ICD helpen.
Hier vindt u meer informatie over onderzoeken en behandelingen bij hartritmestoornissen.Soms blijft het hart heel slecht werken. Dan is een steunhart of harttransplantatie de enige mogelijkheid.Deze operatie wordt niet in het Albert Schweitzer ziekenhuis uitgevoerd. U wordt dan verwezen naar een gespecialiseerd ziekenhuis in de regio. Bijvoorbeeld het Erasmus MC in Rotterdam. Onze cardiologen werken nauw samen met dit ziekenhuis.
Hartrevalidatie
Hartrevalidatie
Als u een hartprobleem heeft (gehad), is dat vaak ingrijpend voor u en uw familie. Er is tijd nodig om te beseffen wat er gebeurd is en de vragen komen vaak pas later.
Vragen als “wat is er nu precies aan de hand, wat kan ik nog, wat mag ik nog en hoe voorkom ik dat ik dit weer krijg?”
Het hartrevalidatieprogramma is bedoeld voor patiënten die opgenomen zijn (geweest) voor een hartaandoening. Bij de polikliniek hartrevalidatie is ook veel aandacht voor partners of andere familieleden van hartpatiënten.Hartrevalidatie bestaat uit:
- Voorlichting
- Begeleiding
- Fysiotherapie
Het doel van de hartrevalidatie is dat u zo snel mogelijk weer zo goed mogelijk functioneert en op een verantwoorde manier leert omgaan met uw aandoening.
Kijk hier voor meer informatie over de Hartrevalidatie.
Lees hier de folder over Hartrevalidatie.
Of bel de hartrevalidatieverpleegkundige: (078) 654 10 95
Verder leven
Verder leven met een hartaandoening
Het is natuurlijk enorm schrikken als u hoort dat u een hartaandoening heeft. Er volgt een drukke tijd met onderzoeken en behandelingen. Vaak komen daarna de vragen pas. Wat is er eigenlijk allemaal gebeurd? Wat kan ik nog en wat mag ik nog? Met wie kan ik hierover praten?
Dan kan het prettig zijn om eens te praten met andere mensen die hetzelfde hebben meemaakt.
Gelukkig zijn er mensen die graag delen hoe zij in het leven staan. Hoe zij omgaan met ziekte, zorg en hun omgeving. Off- en online. U vindt hen via de Harteraad. Dit is de patiëntenvereniging voor Hart- en vaatziekten.Op de website van de Harteraad vindt u ook veel informatie over aandoeningen, onderzoeken en behandelingen en leest u over de laatste ontwikkelingen.
U kunt ook bellen met de Hartraad: tel: 088 11 11 600
De afdeling Cardiologie van het Albert Schweitzer ziekenhuis organiseert samen met de Harteraad regelmatig een Hart&Vaatcafé.
In het Hart&Vaatcafé geven specialisten u actuele informatie over hart- en vaataandoeningen en de nieuwste ontwikkelingen daarbij. Ook ontmoet u er andere patiënten en hun familie en bespreekt u ervaringen en tips met elkaar. Bij ieder Hart&Vaatcafé staat een thema centraal.
Kijk in de agenda voor een actueel overzicht van de data waarop er een café is.