Hartritmestoornissen

Om bradycardie goed te kunnen vaststellen wordt soms nog een holteronderzoek uitgevoerd. Een holter is een dagregistratie van uw hartritme. Door gedurende een langere tijd uw hartritme te registreren kunnen bepaalde afwijkingen opgespoord worden, die op een ‘gewone’ ECG (hartfilmpje) niet zichtbaar zijn.

We plakken vijf elektroden op uw borst. Deze elektroden worden verbonden met een recorder, die u bij u 24 uur draagt. Via deze recorder wordt uw hartslag geregistreerd. U krijgt een dagboekje mee, waarin u uw activiteiten beschrijft met de eventueel daarbij optredende klachten.

Meer informatie over een holteronderzoek leest u in de folder.

Een pacemaker is een klein apparaatje om de regelmaat van het hartritme te bewaken en te besturen. Zodra het hartritme een afwijking vertoont, geeft de pacemaker een klein stroomstootje af, waardoor het hart (boezems en kamers) weer op het juiste moment samentrekt. Dit gaat automatisch.

De pacemaker wordt tijdens een operatieve ingreep onderhuids bij uw hart geplaatst. U hoeft hiervoor niet onder narcose, het inbrengen gebeurt onder plaatselijke verdoving. U wordt opgenomen op de afdeling dagbehandeling.

Het inbrengen van de pacemaker (de implantatie) gebeurt op de hartkatheterisatiekamer.

Afbeelding: De hartkatheterisatiekamer.

De pacemaker wordt onder de huid boven uw rechter of linker borstspier geïmplanteerd en soms dieper in uw lichaam onder uw borstspier.
De cardioloog of pacemakerspecialist heeft bij het intakegesprek met u besproken aan welke kant de pacemaker geplaatst wordt.

Pocket
Na een plaatselijke verdoving maakt de cardioloog een incisie (sneetje), net onder het sleutelbeen. Daarna maakt hij onderhuids wat ruimte (een pocket genoemd), waarin de pacemaker komt te liggen. Ondanks de verdoving kan het maken van deze pocket gevoelig zijn. Er kan dan altijd extra verdoving gegeven worden.

Elektroden
De cardioloog plaatst ook een of meer elektroden (draden) in uw hart. Daarvoor moet hij een ader opzoeken en aanprikken, die onder het sleutelbeen loopt. Met röntgenapparatuur bepaalt de cardioloog of de draden op de juiste plek zitten. Daarna sluit hij de pacemaker op de elektroden aan. De pacemaker wordt in de pocket gelegd. De cardioloog controleert of de pacemaker goed werkt. Daarna wordt de wond gehecht.

Meer informatie over het plaatsen van een pacemaker leest u in de folder.

Met behulp van elektrofysiologisch onderzoek kunnen hartritmestoornissen verder worden onderzocht. Ook kan de arts aan de hand van dit onderzoek de juiste behandeling adviseren.

Een elektrofysiologisch onderzoek (EFO) is een onderzoek waarbij expres hartritmestoornissen kunnen worden opgewekt. Dit gebeurt door een aantal dunne draadjes op diverse plaatsen in het hart te leggen. Nadat het normale hartritme is geregistreerd, dient de arts via deze draadjes elektrische impulsen toe. De arts kan nu de hartritmestoornissen heel nauwkeurig registreren.

Door een hartritmestoornis uit te lokken kunnen de specialisten zien wat voor soort ritmestoornis het is en waar die precies ontstaat.

Hoe verloopt het elektrofysiologisch onderzoek?
De arts schuift een aantal elektrodekatheters via een ader naar het hart. De plek waar het bloedvat aangeprikt wordt, is dan plaatselijk verdoofd. Als de elektrodekatheters op de juiste plek liggen, wekt de arts een hartritmestoornis op via stroomstootjes of medicijnen. U kunt dit zelf ook voelen.
De hartritmestoornis wordt vastgelegd op een hartfilmpje (ECG).

Dit onderzoek wordt niet in het Albert Schweitzer ziekenhuis uitgevoerd. Uw cardioloog verwijst u hiervoor naar een gespecialiseerd ziekenhuis. In deze regio zijn dat het Erasmus MC in Rotterdam en het Amphia ziekenhuis in Breda.

Er zijn veel soorten medicijnen om hartritmestoornissen te behandelen. Ze zorgen ervoor dat de ritmestoornissen minder vaak optreden en minder heftig zijn. Ze genezen de ritmestoornissen niet. Daarom moet u ze vaak elke dag gebruiken. Meestal krijgt u deze medicijnen in de vorm van tabletten of capsules. Als de ritmestoornis niet vanzelf overgaat, is het soms nodig om het hartritme in het ziekenhuis te herstellen. Daar kan de medicatie dan via een infuus worden toegediend. Medicijnen bij een ritmestoornis: verlagen de hartslag zorgen voor een regelmatige hartslag Kijk voor meer informatie over medicijnen bij een hartritmestoornis op de website van de Hartstichting

Een ICD is te vergelijken met een pacemaker. De ICD wordt onder de huid, meestal onder het linker sleutelbeen geplaatst. Vanuit de ICD lopen er geleidingsdraden (elektroden) via een bloedvat naar het hart. Hoeveel elektroden u nodig heeft, bepaalt de cardioloog en is afhankelijk van de aard van de aandoening en/of het type hartritmestoornis.

De ICD verwerkt de hele dag informatie over het ritme van uw hart. Als er een ritmestoornis ontstaat die niet spontaan eindigt, dan kan de ICD het hartritme proberen te herstellen.

Dit kan door een reeks korte en snelle elektrische pulsjes af te geven. Deze pulsjes doen geen pijn en meestal voelt u er als patiënt weinig van.

Soms is de korte serie pulsjes niet voldoende om de ritmestoornis op te heffen. De ICD geeft dan een stroomstoot af, om het hartritme definitief te herstellen. Deze stroomstoot wordt een shock (schok) genoemd. Afhankelijk van de ritmestoornis kan de ICD ook direct een schok afgeven om de hartslag te normaliseren.

De ICD komt ook in actie als de hartritme te laag is. In dat geval functioneert het als een gewone pacemaker.

Het inbrengen van de ICD (implantatie) vindt plaats op de behandelkamer van de afdeling Hartkatheterisatie

Afbeelding: De behandelkamer.

Tijdens de implantatie ligt u op de behandeltafel. U ligt aangesloten aan diverse apparatuur (ECG-apparaat voor het maken van een hartfilmpje, bloeddrukband en zuurstofmeter). De ICD wordt onder de huid en onder uw borstspier geplaatst. Dit is bijna altijd bij de linkerschouder. De implantatie duurt gemiddeld 1½ uur. 

De plaats waar de ICD wordt ingebracht wordt plaatselijk verdoofd. Dit betekent dat u tijdens de behandeling wakker bent. De implantatie is niet volledig pijnloos. Om de ICD te kunnen plaatsen, moet er ruimte onder de huid of spier gemaakt worden. Deze ruimte wordt de ‘pocket’ genoemd. Het maken van de pocket is niet geheel pijnloos. U krijgt hiervoor pijnstillende middelen.

De elektrode(n) worden via een bloedvat in de schouderstreek opgeschoven naar uw hart. Hier worden deze op de juiste plaats tegen de hartwand aangelegd. Wanneer de ICD is geplaatst, wordt de wond gehecht.

Na de implantatie is het soms nodig om de ICD te testen. Als de ICD wordt getest, wordt u hiervoor in slaap gebracht met een kort werkzaam slaapmiddel. Dit slaapmiddel wordt via een infuus in uw arm toegediend. Bij de test wordt de hartritmestoornis opgewekt, waarvoor de ICD geïmplanteerd werd. Hierna wordt u weer wakker gemaakt en gaat u terug naar de Dagbehandeling.

Meer informatie over het plaatsen van een inwendige ICD leest u in deze folder.

Soms hoeft de ICD niet inwendig te worden ingebracht maar kan het 'onderhuids'. Dit heet een S-ICD. De S-ICD wordt onder de huid, aan de linkerzijde van uw borstkas geplaatst, ter hoogte van de vijfde rib. De geleidingsdraad (elektrode) wordt evenwijdig en iets links van uw borstbeen onder de huid geschoven. Er worden géén geleidingsdraden via de bloedbaan in het hart bevestigd. (Dit wordt wel gedaan bij de ‘gewone’ ICD.) 

Meer informatie over het plaatsen van een onderhuidse ICD leest u in deze folder

De diagnose is soms moeilijk te stellen omdat een hartritmestoornis niet tijdens het spreekuur of tijdens een speciaal onderzoek hoeft op te treden.
De juiste diagnose is gemakkelijker te stellen als het hartritme tijdens het optreden van de symptomen kan worden vastgelegd.

Met een implanteerbare hartritmerecorder kan de elektrische activiteit van het hart continu worden geregistreerd, ook buiten de aanwezigheid van een arts.

De implanteerbare hartritmerecorder wordt via een kleine snede boven in de borst onder de huid geplaatst. De procedure wordt onder lokale verdoving gedaan en duurt 15 tot 20 minuten. Na de implantatie registreert de implanteerbare hartritmerecorder 24 uur per dag maximaal 18 maanden lang het hartritme.

Meer informatie over dit onderzoek leest u in de folder.

Er zijn veel soorten medicijnen om hartritmestoornissen te behandelen. Ze zorgen ervoor dat de ritmestoornissen minder vaak optreden en minder heftig zijn. Ze genezen de ritmestoornissen niet. Daarom moet u ze vaak elke dag gebruiken.

Meestal krijgt u deze medicijnen in de vorm van tabletten of capsules.
Als de ritmestoornis niet vanzelf overgaat, is het soms nodig om het hartritme in het ziekenhuis te herstellen. Daar kan de medicatie dan via een infuus worden toegediend.

Medicijnen bij een ritmestoornis: verlagen de hartslag zorgen voor een regelmatige hartslag. Meer informatie over het gebruik van bloedverdunners bij hartritmestoornissen leest u in deze folder.  Kijk voor meer informatie over medicijnen bij een hartritmestoornis op de website van de Hartstichting

Cardioversie is het toedienen van een kleine, gerichte stroomstoot, waardoor de elektrische activiteit van het hart vaak weer in een regelmatig ritme gebracht kan worden. Tijdens de cardioversie bent u in slaap, waardoor u niets voelt of merkt van de stroomstoot. Dit wordt ook wel ‘sedatie’ genoemd. Dit is meer dan een zogeheten roesje, maar minder dan een volledige narcose. Meer informatie over deze behandeling leest u in de folder.

Een pacemaker is een klein apparaatje om de regelmaat van het hartritme te bewaken en te besturen. Zodra het hartritme een afwijking vertoont, geeft de pacemaker een klein stroomstootje af, waardoor het hart (boezems en kamers) weer op het juiste moment samentrekt. Dit gaat automatisch.

De pacemaker wordt tijdens een operatieve ingreep onderhuids bij uw hart geplaatst. U hoeft hiervoor niet onder narcose, het inbrengen gebeurt onder plaatselijke verdoving. U wordt opgenomen op de afdeling dagbehandeling.

Het inbrengen van de pacemaker (de implantatie) gebeurt op de hartkatheterisatiekamer.

Afbeelding: De hartkatheterisatiekamer.

De pacemaker wordt onder de huid boven uw rechter of linker borstspier geïmplanteerd en soms dieper in uw lichaam onder uw borstspier.
De cardioloog of pacemakerspecialist heeft bij het intakegesprek met u besproken aan welke kant de pacemaker geplaatst wordt.

Pocket
Na een plaatselijke verdoving maakt de cardioloog een incisie (sneetje), net onder het sleutelbeen. Daarna maakt hij onderhuids wat ruimte (een pocket genoemd), waarin de pacemaker komt te liggen. Ondanks de verdoving kan het maken van deze pocket gevoelig zijn. Er kan dan altijd extra verdoving gegeven worden.

Elektroden
De cardioloog plaatst ook een of meer elektroden (draden) in uw hart. Daarvoor moet hij een ader opzoeken en aanprikken, die onder het sleutelbeen loopt. Met röntgenapparatuur bepaalt de cardioloog of de draden op de juiste plek zitten. Daarna sluit hij de pacemaker op de elektroden aan. De pacemaker wordt in de pocket gelegd. De cardioloog controleert of de pacemaker goed werkt. Daarna wordt de wond gehecht.

Meer informatie leest u in de folder.

Een ICD is te vergelijken met een pacemaker. De ICD wordt onder de huid, meestal onder het linker sleutelbeen geplaatst. Vanuit de ICD lopen er geleidingsdraden (elektroden) via een bloedvat naar het hart. Hoeveel elektroden u nodig heeft, bepaalt de cardioloog en is afhankelijk van de aard van de aandoening en/of het type hartritmestoornis.

De ICD verwerkt de hele dag informatie over het ritme van uw hart. Als er een ritmestoornis ontstaat die niet spontaan eindigt, dan kan de ICD het hartritme proberen te herstellen.

Dit kan door een reeks korte en snelle elektrische pulsjes af te geven. Deze pulsjes doen geen pijn en meestal voelt u er als patiënt weinig van.

Soms is de korte serie pulsjes niet voldoende om de ritmestoornis op te heffen. De ICD geeft dan een stroomstoot af, om het hartritme definitief te herstellen. Deze stroomstoot wordt een shock (schok) genoemd. Afhankelijk van de ritmestoornis kan de ICD ook direct een schok afgeven om de hartslag te normaliseren.

De ICD komt ook in actie als de hartritme te laag is. In dat geval functioneert het als een gewone pacemaker.

Het inbrengen van de ICD (implantatie) vindt plaats op de behandelkamer van de afdeling Hartkatheterisatie

Afbeelding: De behandelkamer.

Tijdens de implantatie ligt u op de behandeltafel. U ligt aangesloten aan diverse apparatuur (ECG-apparaat voor het maken van een hartfilmpje, bloeddrukband en zuurstofmeter). De ICD wordt onder de huid en onder uw borstspier geplaatst. Dit is bijna altijd bij de linkerschouder. De implantatie duurt gemiddeld 1½ uur. 

De plaats waar de ICD wordt ingebracht wordt plaatselijk verdoofd. Dit betekent dat u tijdens de behandeling wakker bent. De implantatie is niet volledig pijnloos. Om de ICD te kunnen plaatsen, moet er ruimte onder de huid of spier gemaakt worden. Deze ruimte wordt de ‘pocket’ genoemd. Het maken van de pocket is niet geheel pijnloos. U krijgt hiervoor pijnstillende middelen.

De elektrode(n) worden via een bloedvat in de schouderstreek opgeschoven naar uw hart. Hier worden deze op de juiste plaats tegen de hartwand aangelegd. Wanneer de ICD is geplaatst, wordt de wond gehecht.

Na de implantatie is het soms nodig om de ICD te testen. Als de ICD wordt getest, wordt u hiervoor in slaap gebracht met een kort werkzaam slaapmiddel. Dit slaapmiddel wordt via een infuus in uw arm toegediend. Bij de test wordt de hartritmestoornis opgewekt, waarvoor de ICD geïmplanteerd werd. Hierna wordt u weer wakker gemaakt en gaat u terug naar de Dagbehandeling.

Meer informatie leest u in de folder.

Soms hoeft de ICD niet inwendig te worden ingebracht maar kan het 'onderhuids'. Dit heet een S-ICD. De S-ICD wordt onder de huid, aan de linkerzijde van uw borstkas geplaatst, ter hoogte van de vijfde rib. De geleidingsdraad (elektrode) wordt evenwijdig en iets links van uw borstbeen onder de huid geschoven. Er worden géén geleidingsdraden via de bloedbaan in het hart bevestigd. (Dit wordt wel gedaan bij de ‘gewone’ ICD.) 

Meer informatie leest u in de folder