Zorgpad
Meniscus letsel aan de knie
De meest voorkomende aandoening is een scheur in de binnen meniscus.
Knie
De knie
De knie bestaat uit vier delen: bovenbeen, knieschijf, kuitbeen en scheenbeen
Afb. 1: Vooraanzicht gezonde rechterknie.
De uiteinden van bovenbeen, scheenbeen en knieschijf zijn bekleed met kraakbeen. Hierdoor kan de knie soepel scharnieren.
Tussen het bovenbeen en scheenbeen zitten ook de binnen- en buitenmeniscus. Deze hebben de vorm van een halvemaan. Ze bestaan uit elastisch kraakbeen en werken als schokdemper. Door hun vorm helpen ze ook de knie stabiel te houden bij buig- en draaibewegingen.
De binnen- en buitenband van de knie en de voorste en achterste kruisband zorgen voor stabiliteit van de knie. De gewrichtsbanden aan de zijkant van de knie zorgen voor stabiliteit in zijwaartse richting. De twee kruisbanden zorgen voor stabiliteit in voor- en achterwaartse richting en bij het draaien van de knie. De spierkracht is daarvoor vanzelfsprekend ook belangrijk.
De binnenzijde van de knie is bekleed met een slijmvlieslaag, het zogeheten synovium. Het synovium maakt gewrichtsvocht dat het kniegewricht smeert, het kraakbeen voedt en de gewrichtsoppervlakten soepel en met weinig weerstand over elkaar laat glijden.
Oorzaak
De oorzaak
Een scheur in de meniscus kan spontaan of geleidelijk ontstaan:
Spontaan: Na een ongeval, sportblessure of een verkeerde beweging.
Geleidelijk: Op oudere leeftijd is er een grote kans op een scheur in de meniscus. De kwaliteit van het weefsel neemt af naar mate mensen ouder worden.
De meniscus wordt minder elastisch, waardoor het makkelijker kan scheuren. Dit noemen we een degeneratieve meniscusscheur.
Klachten
De klachten
Een scheur in de meniscus kan pijn in de knie veroorzaken en eventueel ook een klikkend gevoel. De knie is vaak dik/opgezwollen door vochtophoping in de knie. Het kan zijn dat de knie op ‘slot’ schiet. Het lukt dan niet om de knie volledig te strekken.
Diagnose
Hoe stellen we de diagnose
Uw verhaal en het lichamelijk onderzoek zijn belangrijk voor het stellen van de diagnose. Allereerst laat de orthopeed een röntgenfoto maken. Op basis van de röntgenfoto, uw verhaal en het lichamelijk onderzoek, vraagt de orthopeed zo nodig een aanvullende MRI-scan aan.
Is een MRI van de knie nodig?
Een MRI laat bij mensen boven de 50 jaar eigenlijk altijd afwijkingen zien, 35% heeft een meniscusscheur en dit kan oplopen tot 60% bij een leeftijd van 65 jaar. De knieklachten bij mensen van deze leeftijd hangen meestal samen met slijtage (artrose) en worden zelden door alleen een meniscusscheur veroorzaakt.
Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat bij patiënten van 50 jaar en ouder een kijkoperatie om de knie schoon te maken en/of een meniscusscheur te behandelen geen verbetering geeft. Het kan en zelfs de slijtageversnellen. Kraakbeen dat verouderd is, is helaas niet met een kijkoperatie te repareren.
Daarom adviseert de Nederlandse Orthopedische Vereniging terughoudendheid met het maken van een MRI boven de 50 jaar, omdat de behandeling niet zal worden beïnvloed. De mate van slijtage kan de orthopeed namelijk goed vaststellen op basis van een gesprek, lichamelijk onderzoek en een röntgenfoto.
Geen operatie
Behandeling zonder operatie
Patiënten boven de 35 jaar met een scheur in de zonder slotklachten krijgen eerst 3-6 maanden een conservatieve behandeling voordat een operatie wordt overwogen.
Een conservatieve (= niet-operatieve) behandeling bestaat uit:
- Fysiotherapie om de knie sterker te maken.
- Beperken van bewegingen die de knieklachten uitlokken.
- Pijnstillers
Ook kan er een injectie in de knie worden gegeven. De injectie bestaat uit een pijnstiller en ontstekingsremmer (corticosteroïde). Meestal vermindert de pijn en zwelling binnen 1 week en kan dit enkele maanden aanhouden. Als de klachten terugkomen, kan de injectie worden herhaald.
Het is wel belangrijk om te weten dat corticosteroïden op de langere duur een nadelig effect op het kraakbeen kunnen hebben. Meestal raadt de orthopeed aan om deze injecties niet vaker dan 3-4 keer per jaar te geven.
Met operatie
Behandeling met operatie
De orthopeed kan beslissen om een kijkoperatie van de knie uit te voeren. Indien mogelijk wordt de beschadigde meniscus gehecht. Hiervoor moet de kwaliteit en de doorbloeding van de meniscus goed zijn. Tijdens de operatie maakt de orthopeed twee of drie sneetjes van ongeveer 1-1.5 cm in uw knie.
Via een sneetje wordt de arthroscoop (kijkbuis) in uw knie gebracht en via het andere sneetje kan met verschillende instrumenten instrumentarium de meniscus worden behandeld.
Na de operatie worden er pleisters op de sneetjes geplakt en een drukverband aangelegd.
Na operatie
Na de operatie
Na de operatie moet u revalideren. U krijgt zo nodig een verwijzing mee voor de fysiotherapeut. Welke vorm van revalidatie, hangt af van de uitkomst van de operatie. Dit bespreekt de orthopeed en/of fysiotherapeut na de operatie met u.
Bij een meniscusoperatie waarbij een deel van de meniscus is verwijderd, zal de nabehandeling meestal bestaan uit: verwijderen van het drukverband na 48 uur, 1 week belasten op geleiden van de pijn met krukken, en daarna de belasting uitbreiden waarbij de krukken kunnen worden afgebouwd.
Bij een meniscusoperatie waarbij een de meniscus is gehecht, zal de nabehandeling meestal bestaan uit: verwijderen van het drukverband na 48 uur, 2 weken 50% belasten met krukken, 6 weken geen kniebuiging voorbij de 90 graden, en geen diepe squats voor 3 maanden na de operatie.