Over RPF

Mensen met RPF hebben meestal algemene klachten, zoals malaise (algeheel gevoel van je niet lekker voelen), vermoeidheid, gewichtsverlies en obstipatie (verstopping). Vaak hebben zij ook een zeurende pijn in hun buik, rug en/of flank, die zeer hevig kan worden. Soms krijgen ze ook koorts. 

• Soms ontstaat de ziekte door een bepaalde oorzaak, zoals het gebruik van medicijnen (bijvoorbeeld methysergide en bromo-cryptine), kanker, chronische infectie, bestraling of na een buikoperatie. In dat geval spreken we van secundaire RPF.
• Als er geen duidelijke uitlokkende factor wordt gevonden, spreken we van primaire of idiopathische RPF. De oorzaak hiervan is nog niet bekend, maar aangenomen wordt dat het immuun-systeem van het lichaam hierbij een belangrijke rol speelt.

Een andere (oude) benaming voor retroperitoneale fibose is ‘ziekte van Ormond’, naar de dokter die de ziekte als eerste beschreef. De klachten zijn niet specifiek voor de ziekte retroperitoneale fibrose; ze kunnen ook bij andere ziekten voorkomen. Daarom is het vaststellen van de diagnose soms moeilijk. 

Verwijzing naar een gespecialiseerd centrum zoals het Albert Schweitzer ziekenhuis kan nodig zijn wanneer de diagnose lastig te stellen is, of wanneer er twijfel is over de juiste behandeling. In het RPF expertisecentrum van het Albert Schweitzer ziekenhuis bent u verzekerd van de meest optimale diagnostiek en behandeling.

Allereerst moeten de symptomen worden herkend. Met aanvullend bloedonderzoek en een CT- of MRI-scan van uw buik, kan de specialist meestal de diagnose stellen. Soms is ook aanvullend onderzoek nodig zoals een biopsie of een nucleair onderzoek.

RPF kan soms ook onderdeel zijn van een andere ziekte. Of dezelfde symptomen hebben als RPF. Bijvoorbeeld scleroserende mesenteritis, IgG4-gerelateerde ziekte en Erdheim-Chester disease. Al deze aandoeningen kenmerken zich door chronische ontsteking met bindweefselvorming en/of orgaanzwelling. Bij IgG4-gerelateerde ziekte en Erdheim-Chester disease zijn meestal meerdere organen betrokken.

Het Expertisecentrum heeft inmiddels ook veel ervaring opgebouwd met de diagnostiek en behandeling van deze aandoeningen. 

• Medicijnen
  RPF kenmerkt zich door chronische ontsteking met bindweefselvorming, waarbij het (ontregeld) immuunsysteem een belangrijke rol speelt. Behandeling met specifieke medicijnen kunnen het ziekteproces remmen. Dit zijn medicijnen die vooral werken door het immuunsysteem van uw lichaam af te remmen: prednison of prednisolon wordt het meeste toegepast. Minder vaak wordt mycofenolaat-mofetil, methotrexaat, azathioprine of cyclofosfamide toegepast.
  
  Ook wordt het medicijn tamoxifen regelmatig toegepast; een behandeling waar in ons ziekenhuis veel ervaring mee is opgedaan. Tamoxifen is een zogenaamd anti-oestrogeen. Dat wil zeggen dat het de werking van het geslachtshormoon oestrogeen tegengaat. Ook mannen hebben in zekere mate het hormoon oestrogeen. Dit hormoon speelt een belangrijke rol in immunologische processen. Onderzoek in ons ziekenhuis heeft laten zien dat tamoxifen een gunstige invloed kan hebben op het beloop van RPF.
  
  Rituximab kan bij moeilijk behandelbare RPF worden ingezet. Rituximab is een geneesmiddel dat bepaalde witte bloedcellen (B-lymfocyten) tijdelijk uitschakelt. Deze B-lymfocyten maken deel uit van het afweersysteem. Bij RPF is er sprake van overmatige activiteit van de B-lymfocyten. Vermindering van het aantal B-lymfocyten kan daarom de ziekte tot rust brengen. Rituximab is een zogenaamd monoclonaal antilichaam en is met behulp van moderne technologie ontwikkeld. Monoclonale antilichamen zijn aangepaste eiwitten die zijn ontwikkeld om immunologische processen te beïnvloeden.
  
  De internist-nefroloog bespreekt de keuze van medicijnen met u.
   
• Drain
  Als er een urineleider wordt afgesloten, moet er snel voor worden gezorgd dat de urine uw lichaam kan verlaten. Anders kunnen uw nieren beschadigd raken. Er wordt dan een drain (dun slangetje) geplaatst die vernauwde urineleider vervangt. Lees hierover de folder over het plaatsen van een dubbel J-katheter of de folder over de nefrostomie katheter. 
   
• Operatie
  Als ondanks langdurig gebruik van de medicijnen uw urineleider vernauwd blijft, is soms een operatie nodig. De urineleider wordt dan losgemaakt uit het bindweefsel en wordt wat meer naar opzij in uw buik verplaatst.

U moet uw medicijnen lang gebruiken: bijvoorbeeld prednison en prednisolon minstens één jaar en tamoxifen gedurende twee jaar. 

U blijft langdurig onder controle bij de internist-nefroloog tijdens en na uw behandeling. De ziekte kan namelijk weer opvlammen, nadat u bent gestopt met het innemen van de medicijnen.