Verstopping

Sommige kinderen die borstvoeding krijgen, hebben in de eerste levensmaanden een lage ontlastingsfrequentie. Soms hebben ze tot maar één keer per tien dagen ontlasting. Dit is meestal bij borstvoeding niet erg en behoeft over het algemeen geen behandeling, omdat het geen problemen geeft. 

Obstipatie bij kinderen begint bij 40 tot 50 procent van de kinderen al in het eerste levenshalfjaar. De overgang van borstvoeding naar kunstvoeding bij baby’s kan tijdelijke problemen geven, die soms het begin vormen van obstipatie. Dit zou veroorzaakt worden door het hogere eiwitgehalte in de kunstvoeding in vergelijking tot borstvoeding, wat voor de uitscheiding door de nieren meer vocht vraagt. (Bron: Nederlands Centrum Jeugdgezondheid)

Verschillende klachten
Verstopping kan verschillende klachten geven. Een kind poept minder dan drie keer per week en de poep is dan hard, droog of keutelig. Door de harde ontlasting ontstaan soms scheurtjes in de anus waardoor het poepen pijn kan doen. In de dikke darm kan zich veel ontlasting ophopen, soms loost een kind in één keer heel veel ontlasting, dat wordt een olifantendrol genoemd. 

Sommige kinderen hebben kast van buikpijn of darmkrampen. Voor ouders is het soms verwarrend dat een kind met verstopping ook diarree kan hebben. Dit wordt overloopdiarree genoemd. De dunne ontlasting wordt langs de verstopping geperst. Dit geeft soms vieze onderbroeken. Verstopping kan de ene dag erger zijn dan de andere. Soms is de ontlasting opeens weer een tijdje normaal. 

Wat kunt u zelf doen?
U kunt ervoor zorgen dat uw kind voldoende drinkt, vezelrijk eet en voldoende beweegt. Een vetarm dieet kan ook een oorzaak zijn van verstopping. Een gezonde maaltijd bevat ook een gezonde hoeveelheid vetten.

Als deze maatregelen niet voldoende helpen is de huisarts het eerste aanspreekpunt bij verstopping. Een kind krijgt over het algemeen zakjes voorgeschreven, die de ontlasting zacht maken. Belangrijk is dat deze zakjes consequent en volgens voorschrift gebruikt worden.

Ophoudgedrag
Ophoudgedrag en angst voor poepen is in de peuterperiode een belangrijke oorzaak voor verstopping. Lees hier meer over angst voor poepen Ophoudgedrag zorgt voor uitrekking van het rectum door het volume van de ontlasting en daardoor tot minder aandranggevoel. Andere oorzaken bij peuters en kleuters kunnen zijn: vezelarme voeding, te weinig beweging en te weinig drinken. 

Omgeving heeft invloed
Psychosociale aspecten hebben veel invloed op ontlastingsproblemen. Het is belangrijk om als ouder of verzorger te weten dat een kind met ontlastingsproblemen wordt beïnvloed door de omgeving en de omstandigheden in het dagelijks leven. 

De kindertijd is een kwetsbare periode waarin een kind veel meemaakt. Ieder kind leert daar op de eigen manier mee omgaan. Het ene kind kan dat makkelijker dan de andere. De ontwikkeling van het kinderbrein is een dynamisch proces dat zich afspeelt van voor de geboorte tot 25 jaar. Het is niet raar dat zo’n ingewikkeld proces invloed heeft op de zindelijkheid. 

Kinderspreekuur
Verstopping is een vervelend probleem voor ouder en kind. De huisarts behandelt in de meeste gevallen met succes een kind met verstopping. In sommige gevallen zal de huisarts doorverwijzen naar het kinderspreekuur.

Als er een behandelplan nodig is, kost dat tijd en inzet. Wij vergelijken het vaak met het behalen van een zwemdiploma. Dat kost ook tijd. Wij willen u en uw kind daarbij helpen. Poepen en plassen heeft alles met elkaar te maken. Daarom bespreken wij op het kinderspreekuur zowel het poep- als het plasgedrag.

Andere problemen
Het probleem verstopping kan ook de oorzaak zijn van andere problemen. Problemen die een kind kan krijgen door verstopping zijn: 

• Moeilijk zindelijk worden; 
• Urineweginfecties;
• Overactieve blaas;
• Urineverlies overdag;
• Bedplassen;
• Verlies van ontlasting;
• Angst voor poepen.

Meer informatie over verstopping en darmen vindt u op de site van de Maag Lever Darm Stichting.

Als u als ouders of verzorgers door de huisarts of specialist met uw kind doorverwezen bent naar het kinderspreekuur, krijgt u vooraf een vragenlijst, een plas- en drinkdagboek en poepdagboek toegestuurd. Met het plas- en drinkdagboek houdt u bij hoe vaak en hoeveel uw kind plast en drinkt. Met het poepdagboek houdt u bij wanneer uw kind gepoept heeft en hoe dat eruit ziet. 

Essentieel
Wij zijn ons ervan bewust dat dit van u en uw kind de nodige inspanning vraagt. Voor het stellen van de juiste diagnose en het maken van een passend behandelplan is het essentiële informatie. In principe verwachten wij alle formulieren binnen twee weken terug. U kunt daarvoor de bijgevoegde antwoordenveloppe gebruiken. Zodra wij de ingevulde formulieren van u hebben ontvangen, maken wij voor u en uw kind een afspraak op het kinderspreekuur. 

Op het multidisciplinaire kinderspreekuur wordt uw kind in één ochtend gezien door een kinderarts, kinderbekkenfysiotherapeut en kindercontinentieverpleegkundige. Verder wordt de urine nagekeken, de bekkenbodemfunctie wordt onderzocht en er wordt een uroflowmetrie (plastest) gedaan. 

Uroflowmetrie
Bij een uroflowmetrie mag uw kind op een speciale wc met een trechter plassen. Deze speciale wc meet de urinestraal, de snelheid en de hoeveelheid van de plas. Een uroflowmetrie geeft ons informatie over de plassnelheid en het plaspatroon van uw kind. Het is niet belastend voor uw kind. Na de uroflowmetrie wordt met een bladderscan (dit is een echoapparaat) gemeten hoeveel urine er achterblijft in de blaas na het plassen.

Lees meer over de uroflowmetrie voor kinderen in deze folder

Het behandelplan
Als uw kind gezien is door alle hulpverleners wordt er een multidisciplinair overleg gehouden. Hieraan levert elke zorgverlener vanuit zijn of haar eigen expertise een bijdrage en wordt een individueel behandelplan gemaakt. De kinderarts bespreekt met u het behandelplan van uw kind. Meestal zal dit in een telefonische afspraak zijn op dezelfde dag van het bezoek.  

Lees meer over ons kinderspreekuur in deze folder

Als u na het lezen van deze informatie nog vragen hebt kunt u ons bellen. 

In de maanden na het eerste bezoek worden u en uw kind nog één of meerdere keren teruggezien door de kinderarts. De kinderarts heeft overzicht en regie over het behandelplan van uw kind. Het individuele behandelplan kan uit verschillende of gecombineerde onderdelen bestaan. 

Klik op de mogelijke behandelingen hieronder voor meer informatie.

Tijdens het behandeltraject is er regelmatig overleg met de verschillende leden van het team. Zo nodig wordt het traject bijgesteld. Het doel is dat de problemen worden opgelost. Soms wordt een doel niet in één keer bereikt, maar wordt er een langere tijdsplanning voor gemaakt. Het kan ook voorkomen dat eerst het ene probleem opgelost moet worden voor het andere probleem aangepakt kan worden.